TlhIngan Hol

Nota:

El lenguaje Klingon, es un lenguaje artificiál con propiedad intelectual de la Paramount Studios. Si bien esto está repreoducido sin su consetimiento, la popularida del leguaje permite un uso libre para usos didácticos. Ante cualquier detalle no dudes en contactarme a horacio9573@hotmail.com
Sustantivos:

En lenguaje klingon el significado de los sustantivos es modificado por 5 tipos de subfijos resumidos en la siguiente tabla.
 

Subfijo tipo Acción Uso en especial Ejemplo
'a' Tipo-1 Aumentativo JuH'a'
Hom Tipo-1 Diminutivo JuHHom
pu' Tipo-2 Plural Usuario Juppu'
Du Tipo-2 Plural Parte del cuerpo GhopDu
mey Tipo-2 Plural Resto de los plurales Navmey
qoq Tipo-3 Calificar Vocativo, llamado Qagh Hommeyqoq
hey Tipo-3 Calificar Apariencia 'oy'heylIj
na' Tipo-3 Calificar Determinar Qu'na'wIj
wIj Tipo-4 Adjetivo posesivo Mi QumwI'wIj
lIj Tipo-4 Idem Tu QumwI'lIj
Daj Tipo-4 Idem Su, de él QumwI'Daj
maj Tipo-4 Idem Nuestro QumwI'maj
raj Tipo-4 Idem Vuestro QumwI'raj
chaj Tipo-4 Idem Su, de ellos QumwI'chaj
wI Sujetiza un verbo Con verbos y equivle a "dor" Qum - comunicar

QumwI - comunicador

vam Tipo-4 Adjetivos demostrativos de sujetos Equivale a este, estos QoHvam
vetlh Tipo-4 Idem Equivlae a ese, esos Puchvetlh
Daq Tipo-5 Locativo Equivale a "en", "a", "por" PorghDaq
'e' Tipo-5 Indicativo Sustantivo tópico de la oración qumwI''e' vIghajnIS
Mo' Tipo-5 Significa "debido a" LoDpumo
vaD Tipo-5 Es anexado al OI que prcede al objeto silo hay Significa "destinado a" o "para" 'uQvaD para comer

Pronombres:

En klingon se los conoce como chuvmey y se refiere a los pronombres personales y relativos
 

Pronombre Uso Tipo
jIH Yo Personal
SoH Tu Idem
ghaH, 'oH Él, eso Idem
maH Nosotros Idem
tlhIH Vosotros Idem
chaH Ellos, usuario Idem
bIH Ellos, en general Idem
'e' Que, cuál se usa por lo general con los verbos "conocer, saber" SoV yaj y "ver" legh en la segunda oración Realtivo
net Que, cuál se usa cuando la segunda oración tiene sujeto objeto indefinido relativo

Adgetivos:

Son usados para dar cualidades a los sustantivos, en general cuando siguen al sutantivo son verbos adjetivados, y cuando lo precede son de la forma "ser verbo-adjetivo".

Lam Duj = la nave está sucia.

Duj lam = la nave sucia.

En el primer caso lam significa "ser/estar sucio", mientras que en segundo significa "sucio".

Ordinales, Cardinales y Repetitivos:

En klingon estos adverbios se forman de manera sencilla
 

Número Cardinal Ordinal-k Cardinal-k Veces
0
Dagh
1
Primero wa' wa'DIch .wa'logh
2
Segundo Cha' Cha'DIch Cha'logh
3
Tercero wej wejDIch .wejlogh
4
loS
5
vagh
6
jav
7
Soch
8
chorgh
9
Hut
10
wa'maH
20
cha'maH
100
wa'vatlh
1000
wa'SaD
10000
wa'netlh
100000
wa'bIp
1000000
wa''uy'

Por ejemplo:

wejlog 'oH vIchop = golpearé esto tres veces

wa'SaD chorghvatlh loSmaH = 1840

Conjunciones:

Permite unir tanto oraciones como sustantivos, pero su grafía es difrente.
 

Cojunción Sujetos Oraciones
Y je 'ej
Y/o joq qoj
Uno u otro ghap pahg
Pero 'ach o 'a

Observaciones:

En klingon, "sí" y "no" de la respuesta es:

Hija', HISlaH = Sí

ghobe'=No.

Por ejemplo cuando se pregunta bIQaHqang'a', uno responde Hija' o ghobe'.

Verbos:

Prefijos Sujeto-objeto:

Los verbos en klingon son los únicos que tienen un prefijo que condiciona o indica el sujeto (pronombre) y el objeto (indirecto) al cuál transita el verbo.


Prefijo Sujeto Objeto Ejemplo
jI Yo Ninguno jIlaj
bI Tu, vos, usted Ninguno bInep
qa Yo A ti, a vos, a usted qaqIb
cho Tu, vos, usted A mi choQaH
ma Nosotros Ninguno ma'eH
vI Yo A él, a ellos vItu'
Da Vosotros A él, a ellos DaSo
mu Él A mi muqIp
Du Él A ti, a vos, a usted Dutlhob
pI Nosotros A ti, a vos, a usted pIqeS
wI Nosotros A él wInuQ
yI (imperativo) Usted, ustedes Ninguno, a él, a ellos yIjatlhQo'
su  Ustedes (grupo) Ninguno
tu Ustedes (grupo) A mi
bo Ustedes (grupo) A él, a ellos
che Ustedes (grupo) A nosotros
wI Nosotros (grupo) A él
DI Nosotros (grupo) A ellos

Subfijos Verbales:

En klingon existen 9 tipos de subfijos verbales que condiciona mucho el significado de la oración, por eso debe colocarse con cierto orden, respetando la grafía inversa.

 

Tipo Subfujo Acción Observaciones Ejemplo
-be' Niega Genera una negación jInepbe'
-Ha' Deshace la acción Eaquilale al prefijo DES  maDo'Ha'
-'a' Preguntar Se coloca al final y genera la pregunta bIQaHqang'a'
Tipo-1 -'egh Reflexiva Uno mismo, verbo es reflexivo jimagh'egh
Tipo-1 -chuq Reflexiva Cada uno
Tipo-4 -moH Imperativo Indica que el sujeto es la causa ghaH yIlobmoH
-Qo Imperativo negar Se lo usa para negar órdenes yIja'Qo
Tipo-5 -nIS Necesidad Indica necesidad maba'nIS
Tipo-5 -qang Voluntad Indica intención o complacencia pInepqangbe'
Tipo-5 -vIp Temor Indica temor DuleghvIp
Tipo-5 -laH Poder Habilidad de hacer Dochvam vIje'laH
Tipo-6 -chu' Calificar Claramante bInepchu'pu'
Tipo-6 -bej Calificar Ciertamente qaHarbe'bej
Tipo-6 -law' Calificar Aparentemente bIQwIj neHlaw'
Tipo-6 -ba' Calificar Obiamente Dochvetlh nIHba'pu'
Tipo-7 -pu' Pasado simple Acción terminada Damevpu''a'
Tipo-7 -taH Presente, presente continuo Acción entransito yIso'taH
Tipo-9 -chugh Condicional Actúa para formar subjuntivos, Si condicinal choja'be'chugh
Tipo-9 -DI' Cuando Cuando, tan rápido como DaleghDI' yIbaH
Tipo-9 -vIS Mientras Debe usarse en cojunción con el subfijo taH bIqettaHvIS
Tipo-9 -pa' Antes Indica que la acción es anterior vIqI'pa' bIbaH

Bueno esto no es más que un resumen escueto, si desas comunicarte conmigo, podés hacerlo escribiento a horacio9573@hotmail.com

Horacio.
 

Mu'tay'

Advertencia: Dicionario incompleto

s: Sustantivo, v: verbo

Doch: (s) cosa
ghaj: (v) tener
ghItlh: (v) escribir
ghoj: (v) aprender
ghop: (s) mano
Hol: (s) lenguaje
Ho': (s) diente
jatlh (v) hablar, platicar
juH: (s) casa, hogar
jup: (s) amigo
laj: (v) aceptar
legh: (v) ver
lob: (v) obedecer
mu': (s) palabra
nav: (s) papel
nep: (v) mentir, engañar
nItlh: (s) dedo
'oy': (s) daño, (v) dañar
QaH: (v) ayudar
qIp: (v) pegar, golpear
Saj: (s) mascota
Such: (v) visitar
tera'ngan: (s) terrestre
tera': (s) tierra
tlhIngan: (s) klingon
vulqangan: (s) habitante del planeta vulcano
Vulqan: (s) planeta vulcano
yIn: (s) vida, (v) vivir
 

Frases Comunes


nuqDaq yuch Dapol - Donde guardan el chocolate?
toH jIDogh - bien,  soy tonto!
DIvI' Hol - lenguaje de la federación
Qapla' - adios
Hija' - si
ghobe' - no
lu' (luq) - si, lo haré
Qo' - no, no quiero
nuqneH - Hola (lieral: que desea?)
qaStaH nuq? - que pasa
jIyaj - Entiendo
jIyajbe' - no entiendo
maj - que bueno!
majQa' - bien hecho!
nuqDaq 'oH puchpa''e' - donde está el baño?
qoSlIj DatIvajaj - feliz cumpleaños!
'arlogh Qoylu'pu' - que hora es? 1